Voordracht op donderdag 23 mei 2024.

Getuigenis van een ex-gedetineerde begeleid door zijn buddy.

Wat doet het met je om beroofd te worden van je vrijheid ?

En hoe maak je er desondanks het beste van ?

Een handvol ex-gedetineerden engageert zich om, in het kader van het project “Prison Talk “van de Bond zonder Naam, te getuigen over hun leven voor, in en na de gevangenis.

Vandaag getuigt “Lowie” en Guido Verschueren, oud-directeur van de gevangenis van Leuven Centraal ,begeleidt hem.

“Ik vond het altijd al nodig om de misverstanden over het gevangeniswezen en de verkeerde ideeën die de mensen in de media oppikken, bij te sturen”, zegt Verschueren.

“Nu is dat meer dan ooit belangrijk, wij leven in een zeer repressieve samenleving. Almaar meer jongeren spreken zich uit voor de doodstraf. In de realiteit komen de meeste gedetineerden vrij. Als we hen tijdens hun opsluiting op een humane manier behandelen, zodat ze niet vrijkomen vol wrok en rancune, heeft iedereen daar baat bij. Daar hopen we toehoorders bewust van te maken.”

Als gevangenisdirecteur heeft Guido Verschueren altijd getracht persoonlijk contact te hebben met de gedetineerden en hen ook te stimuleren om overdag zinvolle activiteiten te hebben.

Zo probeert hij de gedetineerde als mèns beter te leren kennen en stil te staan bij de problematiek: Wat na de detentie?

Lowie komt met een prangende getuigenis over zijn  eigen verleden en zijn ervaringen als gedetineerde.

Lowie heeft altijd beseft wat er verkeerd gelopen was en engageert zich nu om erover te spreken en zo iets terug te doen voor de samenleving.

Hij getuigt hoe confronterend het is om opgesloten te worden in een cel van 3op3m met een onbekende celgenoot, geen enkele zelfstandigheid te hebben (alles wordt voor u geregeld).

Tijdens het voorarrest (dat lang kan duren) is er een zeer groot verloop van de gevangenen en buiten de wandelingen en het aanvaarden van allerlei karweien (1,09 euro per uur) is het zeer moeilijk om met anderen contact te hebben.

Dan komt het proces en het straf -verdikt : levenslang;

In Leuven Centraal verblijven de lang gestraften, dus zij die zware feiten gepleegd hebben.

Op dat moment zijn ze niet meer in een cel opgesloten maar hebben ze bewegingsvrijheid in hun verblijfsvleugel .

Van dan af kon hij zijn dag invullen met bepaalde activiteiten, zoals studeren, toneel spelen, kleine TV- programma’s voor binnen de muren van de gevangenis(Jail TV) maken, om zo niet helemaal van de buitenwereld te vervreemden.

Maar in de gevangenis zijn er buiten de gedetineerden ook nog andere mensen: de directeur,

bewakers, personeel van de psycho- sociale dienst (zeer belangrijke dienst: maken een “film” van de gevangene dag in dag uit om een risico-taxatie te kunnen maken), de dienst van de Geestelijke Welzijn (hier is veel werk aan de winkel, depressie, zelfmoord…) en de moderatoren ( bewerkstelligen van kontakten met slachtoffer en met dader.)

Voor Lowie komt na ongeveer 10jaar  de geleidelijke re-integratie.

Het begint met een uitgangsvergunning (max. 6 uur) en moet in verband staan met de toekomst. Zeer moeilijke periode, want de samenleving is intussen enorm veranderd en dat is helemaal niet evident voor een gedetineerde.

Daarna, als alles goed verloopt, toelating voor penitentiair verlof: mag 36 uur de gevangenis verlaten.

Voor Lowie is men dan begin 2019 en mag hij werken aan zijn re-integratie.

Dus betekent dit :  dak boven het hoofd hebben, opleiding volgen,

werk hebben, psychische begeleiding volgen, slachtoffers vergoeden.

In januari 2020 (hij had 20 jaar vastgezeten) kon hij een reclasseringsplan voorleggen aan 3 rechters, dit goedgekeurd krijgen en kon hij een enkelband krijgen.

Nu is hij voorwaardelijk in vrijheid gesteld en dit tot 2030 en mag hij al die tijd geen contact hebben met ex-gevangenen en mag ook niet in de buurt van de familie van de slachtoffers komen . Zijn burgerrechten is hij levenslang kwijt.

Met veel eerlijkheid vertelt hij hoe moeilijk de re-integratie is: wat doet dat met een mens, beroofd zijn van de vrijheid !

Met zijn getuigenis wil Lowie taboes doorbreken, meer nuance brengen in debatten over deze problematiek en mensen met een detentieverleden opnieuw een bijdrage laten leveren aan onze samenleving.

Er zijn ongeveer 11.000 gevangenen in ons land.

99%van hen komt ooit vrij. Natuurlijk wil ieder van ons dat dit gebeurt op een veilige manier.

Daarom is begeleiding, sociaal contact, tijdens en na gevangenschap cruciaal.

Ook de slachtoffers wensen dikwijls dat een dader vanuit een goede opvolging tot inkeer komt , zijn schuld begrijpt en de schade vergoedt.

Dus ook na de vrijlating speelt het sociaal netwerk een grote rol, evenals door meer begeleiding terug een kans krijgen.

Ook een meer humane detentie is een basis voorwaarde.

Het beleid heeft een grote verantwoordelijkheid want de overbevolking maakt dat de gedetineerden als beesten opgesloten zijn en deze wantoestanden maken dan ook dat zij buiten komen als beesten.

Eén van de oplossingen voor het (tijdelijk)voorarrest zijn kleinschalige detentiehuizen, maar ook daar is nog veel werk aan de winkel…

Lowie heeft ondertussen zijn leven terug op de rails gekregen:

hij heeft werk, heeft een huis en heeft een vaste relatie..

Deze getuigenis zal bij iedereen beklijven.

Anne Marie